مولتی متر چیست؟

مولتی متر (Multimeter) دستگاهی برای اندازه‌گیری چندین کمیت الکتریکی می‌باشد. از نمونه این کمیت‌ها می‌توان به ولتاژ، جریان، مقاومت الکتریکی، ظرفیت خازنی و... اشاره کرد. درواقع می‌توان با استفاده از مولتی متر، سلامت یا مشخصات قطعات الکتریکی یا الکترونیکی را نیز ارزیابی کرد. مولتی‌ متر از اساسی‌ترین ابزار مهندسان و تعمیرکاران برق و الکترونیک است. معمولا در هر کارگاه، تعمیرگاه یا آزمایشگاه برق این محصول یافت می‌شود. مولتی‌ متر، دو نوع "آنالوگ" (عقربه‌ای) و "دیجیتال" (رقمی) دارد؛ گرچه که استفاده از نوع آنالوگ آن، دیگر منسوخ شده‌ است. در مولتی‌ متر می‌توان به وسیله یک سِلِکتور قابل چرخش (کلید انتخاب‌گر چرخنده)، کمیت‌ الکتریکی موردنظر برای اندازه‌گیری و نیز حدود آن را انتخاب کرد. برای استفاده از مولتی‌ متر لازم است با هر کدام از کمیت‌های الکتریکی آشنا بود؛ چرا که هر یک، واحدی مشخص دارد. نام دیگر مولتی‌ متر، که البته امروزه کمتر رایج است، "آوُمِتر" (Avometer) است. این اسم از حروف اول کلمات آمپر (Amper)، ولت (Volt) و اهم (Ohm) برگرفته شده‌ است.

تاریخچه

اولین وسیله برای اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی، "گالوانومتر" (Galvanometer) بود که در سال 1820 برای اندازه‌گیری جریان‌های کم ساخته ‌شد. گالوانومتر (آمپرسنج) را می‌توان با سری کردن یک مقاومت با آن، برای اندازه‌گیری ولتاژ و با استفاده از پل وتستون، برای اندازه‌گیری مقاومت نیز به کار برد. گالوانومتر، نمونه اولیه مولتی متر و آمپرمترها بود که تنها در آزمایشگاه کاربرد داشت و بزرگ و حساس بود!

 اولین مولتی‌ متر در دهه 1920 اختراع شد. ساخت این مولتی متر را به یک مهندس اداره پست بریتانیا با نام Donald Macadie نسبت داده‌اند. این دستگاه می‌توانست جریان، ولتاژ و مقاومت را اندازه‌ بگیرد. او این دستگاه را آوُمتر Avometer نامید. مولتی‌ مترهای امروزی با بهره‌گیری از مدارهای الکترونیکی و پردازنده‌های ساده، انواع پارامترهای الکتریکی را اندازه می‌گیرند و بر روی نمایش‌گر ال‌سی‌دی نشان می‌دهند.  

اندازه گیری جریان با مولتی متر

برای اندازه گیری جریان، باید مولتی متر را به صورت سری در مدار قرار داد. اما در مدارات در حال کار امکان انجام این امر وجود ندارد. زیرا باید ابتدا مدار را قطع کرده و سپس مولتی متر را در مدار بست. به همین دلیل دستگاهی تولید شده به نام "کلمپ مولتی متر" که آن را با نام‌های "کلمپ متر انبری" یا "کلمپ متر چنگکی" نیز می‌شناسند. این سری از محصولات توانایی اندازه‌گیری جریان، بدون نیاز به قطع بودن جریان را دارند. به این صورت که فقط کافیست یکی از سیم‌های داخل مدار که مد نظر می باشد را انتخاب کرد. سپس فک کلمپ مولتی متر را دور آن قرار داد و مقدار نمایش داده شده بر روی دستگاه را بررسی کرد. این وسیله‌ی کاربردی در صنعت برق، کار را بسیار آسان کرده است.

منبع عکس: https://saenco.com/articles/electrical/work-with-multimeter.html

تفاوت کلمپ متر و مولتی متر

با وجود ارتباط نزدیک و تنگاتنگ بین کلمپ مترها و مولتی مترهای حرفه‌ای، تفاوت‌های اساسی بین این محصولات وجود دارد. بطور کلی،  مولتی متر می تواند به عنوان ابزار اندازه‌گیری ولتاژ با توانایی اندازه‌گیری جریان در نظر گرفته شود. اما کلمپ متر ابزاری تخصصی برای اندازه‌گیری جریان به صورت داغ و بعضی اوقات، اندازه‌گیری ولتاژ و سایر پارامترها نیز باشد.

البته مولتی مترهای دیجیتال امروزی افزوده بر اندازه گیری ولتاژ، مقاومت، ظرفیت خازنی و تست پلاریته دیود، فرکانس و...، قابلیت های دیگری نیز دارند. این سری از محصولات قادرند جریان‌های بالا را نیز اندازه‌گیری کنند. این امر به کمک رابط تست و کلمپ‌های یدکی انجام می شود.

سخن آخر

کلمپ مولتی مترها، جدیدترین سری از این دسته محصولات هستند که بازار را به قبضه خود درآورده‌اند و شرکت‌های مختلفی در سراسر دنیا، این سری از محصولات را تولید می‌کنند. یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای کلمپ مولتی مترها، برند VALUE است که اغلب تکنسین‌های تهویه مطبوع، آن را می‌شناسند. شما می‌توانید برای خرید این محصول و انتخاب از بین چندین فروشنده در سراسر کشور، از طریق لینک زیر در سایت کولاکس اقدام بفرمائید:

خرید مولتی متر از سایت کولاکس

مشاهده ویدئوهای نحوه عملکرد کلمپ مولتی متر دیجیتال VALUE مدل VMC-1: